Nobel z medycyny lub fizjologii za prace nad receptorami ciepła i dotyku
5 października 2021, 09:32David Julius i Ardem Patapoutian podzielili się Nagrodą Nobla z fizjologii lub medycyny. Obaj uczeni, pracując oddzielnie, odkryli w skórze receptory temperatury i dotyku, a ich praca daje nadzieję na stworzenie nowych środków przeciwbólowych. Obaj wykazali, w jaki sposób ludzki organizm zamienia impuls cieplny czy dotyk w sygnał elektryczny. Jak stwierdził przyznający nagrodę Instytut Karolinska, proces ten pozwala nam odbierać sygnały z zewnątrz i adaptować się do nich.
DNA zdradza, skąd pochodzili Etruskowie
27 września 2021, 09:41Etruskowie od dawna fascynują badaczy. Tajemniczy sąsiedzi i rywale Rzymu, który rozwinęli wysoką cywilizację, osiągnęli mistrzostwo w metalurgii i posługiwali się nieindoeuropejskim językiem wciąż są przedmiotem sporów i badań naukowych. Teraz naukowcom z Niemiec, Włoch, USA, Danii i Wielkiej Brytanii udało się zbadać DNA osób powiązanych kulturowo z Etruskami i rzucić nieco światła na ten fascynujący lud.
W Utrechcie znaleziono rzadkie artefakty z czasów rzymskich
22 września 2021, 12:10Na terenie Utrechtu (Leidsche Rijn) znaleziono szereg rzadkich artefaktów z czasów rzymskich, w tym kompletny bełt do balisty (neurobalistycznej machiny miotającej), a także 2 końskie uprzęże. Zachowały się one niemal 2000 lat i po konserwacji zostały niedawno zaprezentowane mediom.
MAG zaprasza na wystawę „Mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego sprzed dwóch tysięcy lat”
17 września 2021, 13:53Najstarsze ślady działalności człowieka na terenie Pruszcza Gdańskiego pochodzą z neolitu, czyli sprzed kilku tysięcy lat. Jednak największe cmentarzyska na obszarze obecnego miasta funkcjonowały w okresie wpływów rzymskich, około I–IV/V wieku. Dzięki odkryciom archeologów i analizom antropologów wiadomo, jak zmieniało się życie tutejszych ludzi. Teraz tę historię może poznać każdy, kto zwiedzi wystawę w Domu Wiedemanna.
Pierwsze litewskie wydanie „Bajek robotów” Stanisława Lema
17 września 2021, 10:23Staraniem Instytutu Adama Mickiewicza oraz Instytutu Polskiego w Wilnie ukazało się pierwsze litewskie wydanie "Bajek robotów" Stanisława Lema. Premiera bogato ilustrowanej książki w tłumaczeniu Viktorasa Tamođiűnasa będzie miała miejsce 19 września podczas otwarcia wystawy "Bajki robotów" w Bibliotece Narodowej Litwy w Wilnie (Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka). Książka trafi do rąk litewskiego czytelnika dzięki wydawnictwu Odilė.
Różowych iguan jest mniej niż sądzono. Trwa walka o ocalenie gatunku
30 sierpnia 2021, 09:53Ekspedycja naukowa wysłana na Galapagos alarmuje, że skrajnie zagrożona populacja różowej iguany (Conolophus marthae) liczy znacznie mniej osobników, niż mówiły dotychczasowe szacunki. Wyjątkowe różowe iguany zostały odkryte w 1986 roku, a w 2009 zidentyfikowano je jako osobny gatunek
Antropolodzy badają zanikłą wieś w Czechach. Za kilka lat zniszczy ją kopalnia węgla brunatnego
25 sierpnia 2021, 11:36Antropolodzy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (UPWr) badają zanikłą wieś w Czechach, która za kilka lat zostanie zniszczona przez odkrywkową kopalnię węgla brunatnego. W czasie tegorocznych wykopalisk w Libkovicach odkryli ponad 200 grobów (w tym ze średniowiecza), a także cenne zabytki świadczące o długiej historii stanowiska.
Na Wielkiej Rafie Koralowej znaleziono wyjątkowo dużą i wyjątkowo starą kolonię koralowców
20 sierpnia 2021, 12:06Na Wielkiej Rafie Koralowej członkowie pozarządowej organizacji Reef Ecologic natrafili na wyjątkowo dużą kolonię korali z rodzaju Porites. Dokonali jej pomiarów i oceny wieku, a po analizach literatury i konsultacjach ze specjalistami okazało się, że to Porites o największym zmierzonym obwodzie i szósta największa kolonia zmierzona na Wielkiej Rafie Koralowej
Naukowcy z PAN i PW dokonali przełomu na polu wykrywania związków chemicznych w mikroskali
17 sierpnia 2021, 12:01Wychodząc naprzeciw rosnącemu zapotrzebowaniu na prowadzenie w czasie rzeczywistym analiz w zaledwie kilku mikrolitrach roztworu, naukowcy z Instytutu Chemii Fizycznej PAN pod kierunkiem Martina Jӧnssona-Niedziółki we współpracy z badaczami z Politechniki Warszawskiej udowodnili, że detekcja w tak małej skali jest możliwa.
Czesi zapobiegli eksplozji i uzyskali metaliczną „złotą” wodę bez używania ekstremalnego ciśnienia
17 sierpnia 2021, 11:07Czysta woda jest izolatorem. Przewodzi prąd, o ile zawiera rozpuszczone sole. Jednak nawet wtedy jest słabym przewodnikiem, wielokrotnie słabszym niż metale. Aby uczynić wodę równie dobrym przewodnikiem co np. miedź, należy poddać ją olbrzymiemu ciśnieniu 50 Mbar. Takiemu, jakie planuje we wnętrzach dużych planet. Obecnie jednak nie jesteśmy w stanie uzyskać na Ziemi takiego ciśnienia.
